“Je bent gewoon een 36-jarig jongetje dat op z’n vaders boot en met hulp van z’n nieuwe zeilvrienden zijn jongensdroom heeft laten uitkomen!” Luid gelach klinkt uit de kuip van Morgaine. We zitten met de voltallige crew, aanhang en kinderen aan boord bij Guido Schotman en proosten op de succesvolle afloop van de Antigua Classic Yacht Regatta. Met een achtkoppige gelegenheidscrew hebben we Guido’s Morgaine in vier dagen naar een 4e plek in het eindklassement van haar categorie gezeild. Een paar weken geleden had niemand van ons zelfs maar durven dromen dat we ooit aan zo’n legendarische race zouden meedoen.

‘We’ is een groep van 8 vertrekkersboten die in de zomer van 2018 losgooiden voor een rondje Atlantic of verder. Een bonte mix van gezinnen en stellen, jong en wat ouder. We hebben elkaar ergens de afgelopen maanden ontmoet en varen regelmatig met elkaar op.

Gebrek aan wedstrijdervaring

Het begon allemaal met een appje in onze vertrekkersgroep, drie weken daarvoor. “Ik doe mee aan de Antigua Classics en zoek nog twee man crew. Wie helpt?” Wij lagen net achter anker op Guadeloupe en lachen om het Guidoiaanse enthousiasme dat we de afgelopen maanden hebben leren kennen van de kleurrijke solo-schipper van Morgaine. Maar we schateren nog harder om de stortvloed van berichten daarna. “Heb jij eerder een wedstrijd gezeild dan?” “Ben je niet goed wijs. Je hebt minstens acht man nodig!” “Wie zorgt voor koek en zopie?” “Waar laat je alle zooi uit die loodzware bak?” De grappen en grollen zijn niet van de lucht maar desondanks is iedereen enthousiast en genoeg crew meldt zich aan. We weten ons verzekerd van deelname aan de Antigua Classics!

Eenvoudige vertrekker tussen miljonairsboten

De week voor de race druppelen we allemaal Falmouth Harbour binnen. Daar vertelt Guido over zijn inschrijving. “Hoeveel kost dat eigenlijk, zo’n deelname aan die regatta”, vroeg hij eerder die week bij de plaatselijke Yacht Club. Al jaren droomt Guido daarvan. Maar bij het zien van zoveel million dollar schepen zakt de moed hem in de schoenen. Er gaat zoveel geld in om, ‘dat is niet betaalbaar voor een simpele vertrekker als ik’, zo redeneert hij. Groot is dan ook zijn verbazing als hij het antwoord op zijn vraag hoort: “240 US Dollar, sir”. Guido kan zijn geluk niet op en na het beoordelen van een foto van Morgaine bevestigt de registratiecommissie zijn inschrijving.

Hoe train je een gelegenheidscrew?

Guido en de als tacticus aangewezen Ronald, onder de vertrekkers wel behept met een flinke dosis wedstrijdervaring, buigen zich onmiddellijk over een trainingsschema en de indeling van de bemanning. Drie dagen voor de wedstrijden gooien we Morgaine los voor ons eerste trainingsrondje. Onwennig verkennen we het schip. Guido is zuinig op de boot die zijn vader bijna 25 jaar geleden ontwierp en bouwde en geeft vanaf zijn positie aan het roer instructies. “De fok is nieuw en staat al snel strak genoeg.” “Het grootzeil niet te los, ik wil geen geklapper.” Wij doen hard ons best behendig te manoeuvreren tussen Guido’s bevelen, de instructies van Ronald en het vermogen ons de boot snel eigen te maken. “Dit is even andere koek dan varen op je eigen schip,” verzucht menigeen. 

Delegeren valt niet mee

Ook voor Guido is het wennen, delegeren zit niet zo in zijn aard. De eerste dag rent hij dan ook van roer naar voordek en terug om te helpen en tips te geven. “Dit werkt niet”, constateren Ronald en Tjaart en samen overtuigen ze Guido ervan dat Ronald stuurman wordt en Guido een vrije rol krijgt. Zo gaan we de volgende trainingsdagen in. Onze leercurve is steil en gulzig slurpen we alle informatie op. Onze motivatie versterkt door de aanblik van de eveneens trainende schepen om ons heen.

We wanen ons in vroegere tijden door de pracht en praal van Sparkman and Stephens ontwerpen als Mah Jong, schoeners als Columbia en tientallen andere, vooral veel grotere jachten dan ons eigen wedstrijdschip.

Scheur in de giek baart zorgen

Ons saamhorigheidsgevoel is groot. “Die bak kan vast nog sneller zonder die baard eronder,” veronderstelt Maurijn, dus ontdoet hij het onderwaterschip nog even grondig van aangroei. Anderen racen met dinghy’s heen en weer om de laatste onnodige zaken aan boord van Morgaine te stallen op andere vertrekkersboten. De ‘materiaaldeskundigen’ onder ons buigen zich bezorgd over de staat van de houten giek. Daar is eerder een scheur ontstaan door te fanatieke inzet van de neerhouder. De scheur is verlijmd, maar al tijdens de trainingen schuift hij steeds verder op. Het baart ons grote zorgen en we verplaatsen preventief het aangrijpingspunt van de blokken op de giek.

Perfecte start

De spanning voor de wedstrijd stijgt. De eerste dag van de regatta zeilt Guido een single handed race. Na een uitputtingsslag van een uur kruist hij bezweet de finishlijn, meer dood dan levend. Hij eindigt als derde en verdient die dag al een prijs, een onderscheiding voor het ‘Meest Zeewaardige Schip’.

De volgende ochtend is het voor ons allemaal zover. Zenuwachtig melden we ons bij Morgaine. Guido kan amper lopen van de spierpijn. Het thuisfront zwaait ons uit terwijl tacticus Ronald ons toespreekt: “Let op bij de start, dat doen we waarschijnlijk over bakboord, maar bij de juiste omstandigheden durf ik het misschien ook wel over stuurboord aan.” De tweede dag lukt een stuurboordstart en het blijkt een legendarische. We starten voor iedereen langs en de crews van concurrerende schepen applaudisseren zelfs voor ons!

Elke dag wisselt het parcours. Aandewindse rakken zetten Morgaine op achterstand. Manoeuvres kosten veel tijd en heel hoog varen kunnen we niet. Gelukkig zijn er ook ruimere rakken waarvoor we de spinnaker tevoorschijn halen. Op die koersen lopen we met soms ruim 11 knopen in op de rest van het veld en juichen we bij elke mijl die we dichterbij komen.

De giek houdt ons steeds meer bezig. De scheur is progressief en wordt steeds langer. We zetten de neerhouder minimaal in, de laatste wedstrijddagen gebruiken we hem helemaal niet meer. ‘Houdt de giek het wel of houdt ‘ie het niet’ blijkt een nog spannender thema dan onze eindklassering.

Morgaine zingt, net als wij

Het is jammer dat we door de handicaps weinig voeling hebben met onze eigen klasse en niet rechtstreeks duelleren met onze vier concurrenten. Wel voeren we dagelijks een één-op-één duel met Seefalke uit een andere klasse. Als wij hen weer eens voorbijlopen, klinkt niet alleen bij ons gejuich maar ook bij hen want het jaagt ze lekker op. “Bedankt dat jullie zo sportief gevaren hebben, dat heeft ons de eerste prijs bezorgd,” lacht de schipper ons na afloop toe.

De race omstandigheden zijn perfect. We varen elke dag met een vrijwel constante 15 tot 20 knopen noordoostenwind en prachtgolven, gulzig doorklieft door Morgaines boeg. De gangboorden staan regelmatig onder water wanneer we haar op haar kant zetten. Het gorgelende gezang van water door de loospijpen, vertelt ons dat Morgaine zich als een vis in het water voelt. Dat geldt ook voor ons!

Verdieping van het vertrekkerscontact

Het zeilplezier brengt een nieuwe dimensie in ons contact. Spraken we voorheen over het weer, klussen en school aan boord, nu ontstaan tijdens langere rakken, zittend met onze benen over de loefkant van Morgaine, prachtgesprekken over dromen, onzekerheden en vervolgplannen in het leven. Velen van ons, nooit een wedstrijd gevaren op een studentikoze Valkencompetitie na, ontdekken niet vermoed fanatisme bij zichzelf. Vertrekkers die elkaar minder goed kennen, lieren ineens samen die kluiverschoot binnen alsof hun leven ervan afhangt. Mannen die tijdens het Sneekermeer varen dat rondhoppen in de Carieb toch een beetje is wat zijn ingedut, leven zich ineens volop uit op het natte voordek. Ook de ‘thuisblijvers’ werken lekker mee. Renske en Lonneke passen op de kinderen van DeSaar en Zouterik en Renske tovert elke dag een sterrenwaardige lunch uit haar kombuis voor de uitgehongerde bemanning.

Vertrekkershoogtepunt

Het onvermijdelijke afscheid nadert tussen de boten die binnenkort vertrekken richting Azoren en zij die langer weggaan. De regatta blijkt dan ook in alle opzichten een hoogtepunt aan het eind van vele maanden samen optrekken. We eindigen uiteindelijk als 4e in onze klasse. Nèt naast het podium, op slechts één punt afstand van nummer 3. Maar eigenlijk deert ons dat niet. We hebben fantastisch gezeild en geduelleerd met de prachtigste schepen ter wereld. Guido’s droom is uitgekomen, maar omgekeerd geldt precies hetzelfde. Dankzij zijn ietwat impulsieve actie hebben wij de week van ons leven gehad.

Dan nog de cliffhanger, ‘hield ‘ie het of hield ‘ie het niet’, die giek? Hij hield het. En gelukkig vindt Guido de dag na de wedstrijd een lokale scheepstimmerman die de giek kan inlijmen met lamellen zodat Morgaine straks veilig naar huis kan varen.

Gelegenheidsbemanning en support Morgaine

DeSaar (NL): Anouschka Hoen en Jurgen Kuitert, Yara en Linde

Hera (NL): Lonneke en Maurijn Aukes, Thom en Sven

ia Orana (NL): Liesbeth Mook en Ronald Brunt

Lola (NL): Renske Kastelein en Pieter Jan Hagens

Morgaine (NL): Guido Schotman

Nausica (SE): Linnéa en Anders Thornblad, Tilda en Agnes

Plancius (GB): Glenn Evans

Zouterik (NL): Mariska Woertman en Tjaart Hoeksema, Linde en Berber

 

Over Morgaine

Ontwerp/bouw: Fred Schotman. Ontwerp afgeleid van de Niña van Starling Burgess, 1928. Casco gebouwd in 1986, afgebouwd door Fred.

Materiaal: Romp, dek en kajuitopbouw staal. Mast en giek hout.

L.o.a.: 14 meter.

Breedte: 3,6 meter.

Diepte: 1,85 meter.

Masthoogte: 19 meter.

Waterverplaatsing: 16 ton, waarvan 4,5 loodballast

Zeiloppervlak: 110 m2 aan de wind, gennaker 80 m2, grootzeil met bindrif, fok en rolkluiver.

Motor: Craftsman Mitsubishi 42 pk met een vaanstand schroef, maxprop.

Indeling: Klassiek interieur, houtkachel, voorhut met dubbele kooi, badkamer. Salon met loodskooi, kombuis aan stuurboord, kaartentafel bakboord, hondekooien bak- en stuurboord.

Navigatie: Kompas, gps, plotter, dieptemeter, VHF en zelfstuurinrichting.

Morgaine, bijzondere naam voor een bijzonder schip

Morgaine is de hoofdpersoon en belangrijkste vrouw in de Middeleeuwse Koning Arthur-epiek. Het verhaal volgt de vrouwen rond koning Arthur en hun invloed op politiek en religie. Morgaine is priesteres van Avalon en halfzuster van koning Arthur. Guido’s vader Fred heeft naast zijn werk als tandarts tot nu toe 15 schepen, groot en klein, ontworpen en gebouwd. Het merendeel van zijn schepen draagt namen uit de Koning Arthur-epiek.

Indrukwekkend concurrentieveld

De meeste yachties herkennen een ‘classic’ zodra ze er een zien: een jacht gebouwd in de 20’er of 30’er jaren, met gracieuze lijnen, vele vierkante meters canvas, ambachtelijk vakmanschap en oogverblindende lak. De overlevende jachten uit die gouden periode zijn volop aanwezig, zoals Mary Rose, Eilean en Mariette of 1915.

Maar oude tijden en dito vakmanschap herleven ook in moderne schepen zoals Athos en Columbia. Ze hebben de kenmerkende lijnen van een classic maar zijn gebouwd en toegerust met moderne technieken en materialen.

Om toegelaten te worden voor de ACYR moet een schip een langkieler zijn, beschikken over gemiddelde tot zware waterverplaatsing, gebouwd van hout of staal en traditioneel qua uiterlijk en rigging.

Antigua Classic Yacht Regatta (ACYR) 17-23 april 2019

32e editie, totaal zo’n 40 deelnemers. Morgaine neemt dankzij haar klassieke ontwerp en lijnen deel in de Classic klasse. Andere klasses: Vintage, Traditional, Spirit of Tradition, Classic GRP en Tall Ships.