SERIE: Markante mannen van de Marquesas - DEEL 3: De twijfelende Tarzan van Tahuata

Veel leesplezier met deel 3 in de serie ‘Markante mannen van de Marquesas’. Dit keer over ‘de man zonder naam’ die we ontmoetten op het prachtige eiland Tahuata.

———————————

“Ben je gelukkig hier?” hoor ik mezelf vragen. “Hoe moet dat, gelukkig zijn?” stelt hij als wedervraag. Elke vraag die wij stellen, beantwoordt hij met een tegenvraag. “Wat vind je van mijn antwoord? Wat vind je van mijn levensstijl?”

Het is moeilijk deze man te peilen. Is het een filosoof die er bewust voor heeft gekozen de eenzaamheid te zoeken? Of schuilt er achter die macho façade van oersterk lijf en vastberaden blik juist een enorm onzekere man? Een Tarzan zonder kracht?

Vooruitgesnelde reputatie

We hebben al over hem gehoord voor we hem ontmoeten. “Een wilde gek”, typeren medezeilers hem. “Je moet geen ruzie met hem krijgen”, waarschuwen andere yachties. “Hij wordt af en toe door familie uit het dorp bezocht met een lading nieuwe pillen”. Alle insinuaties maken ons nieuwsgierig naar deze zonderlinge strandbewoner. Maar bij onze eerste landing op het strand van ‘zijn’ baai zien of horen we niemand. Het enige bewijs dat hier iemand woont zijn een paar slordig verspreide hutjes om te slapen en te koken vlak achter de grens tussen geel zandstrand en de groene begroeiing van Baie Hanamoenoa. Wel maakt hij duidelijk kenbaar dat hij geen pottenkijkers blieft. ‘Keep out, private property’, staat op een gespijkerd bordje voor zijn woonverblijf. Waar we overigens ook een opblaas unicorn in ontdekken. Zijn bed misschien?

Pas als we terug zijn op Zouterik, roeit een man in zijn kano voorbij. Pezig, gespierd lijf, zijn lange haar in een paardenstaart, een verbeten blik, hij kijkt niet op of om. Nu we erover nadenken hebben we diezelfde man ’s ochtends met restanten van een varken op zijn kano de baai uit zien peddelen. Nu, uren later, komt hij met een lege kano terug.

Varken op de bbq

De dag erna hangt ‘ie ineens aan onze boot. Er is niets over van zijn onverschillige houding. Hij blijkt verrassend goed Engels te spreken en vraagt ons waar we vandaan komen. Hij komt afwachtend over, ietwat verlegen, maar duidelijk nieuwsgierig. Hij vraagt of we wat varkensvlees van hem willen kopen. Als we ontkennend antwoorden omdat we nog gehakt in de koelkast hebben, nodigt hij ons tot onze verbazing uit voor een bbq op het strand. Hij verwacht ons over een uurtje. Hij zorgt voor varken, wij voor bier, zo luidt de opdracht. Ook de bemanningen van onze twee buurboten zijn uitgenodigd.

Gevangen in zijn blik

Ietwat onwennig passeren we het ‘Keep out’ bordje, we betreden zijn domein. Hij pookt in het vuurtje waar een grote gietijzeren pan met enorme stukken varkensvlees kokend in water op staat. Enkele ribben van het varken liggen al op een roostertje. Verlekkerd kijkt hij naar onze tas. We geven hem zijn eerste biertje. We proberen met hem te converseren maar dat gaat moeilijk. Meer nog dan wat hij zegt, imponeert zijn blik. Afwerende grote bruine ogen die een moeilijk verleden verraden. Deze man heeft duidelijk moeite met het bepalen van de juiste of gewenste sociale afstand. Zijn vragen aan ons zijn veel te direct en persoonlijk, gaan over hele grote onderwerpen. Maar op de vraag wat zijn naam is, wil hij niet antwoorden. Veel langer dan sociaal gebruikelijk (of wenselijk) houden zijn ogen de mijne gevangen. Op het maniakale af. En hoe meer bier hij drinkt, hoe langer deze ongemakkelijke situaties lijken te duren.

Hij spreekt over de strijd die hij elke dag voert en voelt tussen zijn hoofd, zijn handen en zijn hart. Hoe goed zijn Engels ook is, hij spreekt consequent over zijn ‘hurt’ in plaats van ‘heart’. Veelzeggend… Hij maakt zich zorgen. Over de natuur, over de wereld, over de zee, waarover eigenlijk niet. Hij heeft vervelende ervaringen gehad met zeilers. Ze kwamen op zijn land en stalen fruit uit zijn bomen.

Westerse veroveringsdrang

Als je je ergens thuis voelt, ga je je dan automatisch dingen toe-eigenen? Ik vraag het me af omdat ik moet denken aan medezeilers die deze prachtige baai aan de noordwestkant van Tahuata hebben omgedoopt tot ‘Dutch Bay’. Hij staat niet officieel als ankerbaai op de kaart en daarom vinden ze dat ze hem ‘ontdekt’ hebben. Mag je als zeiler land betreden als je niet zeker weet van wie het is? Van wie de bomen zijn, het fruit, de dieren? Blijven we vervallen in oeroude gewoontes? Zit het ontdekken en veroveren ons westerlingen in het bloed?

De man zonder naam is duidelijk: nee, hij is niet gediend van deze ongevraagde bezoekers. Daarom zijn wij de eersten in lange tijd die hij op een prachtzondagmiddag in zijn paradijs uitnodigt om een maal te delen. Hij laat doorschemeren dat hij zijn best weer wil doen. Dat hij zijn hart wil laten spreken en minder zijn hoofd en zijn handen.

Gevoelig van top tot teen

Ik kijk naar het verwilderde gezicht van deze man die zijn naam niet met ons wil of kan delen. Ik bewonder de manier waarop hij als een kat in een mangoboom klimt om zijn gasten - die er dit keer op zijn uitnodiging zijn - van een voorraad vers fruit te voorzien. Ik kijk verwonderd om me heen naar de levensstijl van deze kluizenaar met zijn grote levensvragen.

In alles zie ik een man die hier thuishoort, issues of niet. Ik kan alleen maar gissen naar zijn verhaal, de gebeurtenissen in zijn leven waardoor hij hier nu als een kluizenaar leeft. Ik zie een man die ondanks alles weet hoe het is om één te zijn met de natuur, om het leven te respecteren, om niet meer te nemen dan hij nodig heeft. Met grote zorgvuldigheid begraaft hij met zijn voeten de afgekloven botten van het varken naast een palmboom. Als ik hem vragend aankijk, antwoordt hij: “Voor de volgende generatie. Als ik lief ben voor de boom, blijft hij zijn kokosnoten geven.” Gevoelig tot in zijn tenen. Tarzan, maar nu even zonder kracht.

 Paradijs in je hart

Bij ons afscheid vraagt hij het nog een keer: “Hoe moet dat, gelukkig zijn?” “Leef met je hart en stel minder vragen,” antwoordt Tjaart. Opnieuw houden zijn ogen de onze gevangen. Heeft hij het gehoord? Kan hij er iets mee? Denkt hij erover na? We kunnen het niet met zekerheid zeggen. Maar wat we wel met stelligheid kunnen zeggen is dat we gast waren van een bijzondere man met een speciaal verhaal. Op een paradijselijke plek. Een man die hier thuishoort, op zijn land, met zijn regels. Die wij te respecteren hebben. Niks toe-eigening. Niks Dutch Bay. Hanamoenoa zal voor ons altijd de baai van de twijfelende Tarzan van Tahuata blijven. We kunnen alleen maar hopen dat hij een dezer dagen kan inzien dat het paradijs in hemzelf zit. Niet in zijn hoofd met al zijn vragen, maar in zijn hart.